Hét inzicht betreffende netwerken is dat zij altijd een grotere rijkdom en diversiteit bieden ten opzichte van wat we zelf in huis hebben. Alle mensen in ons netwerk beheren hun eigen financieel, politiek, menselijk, cultureel en sociaal kapitaal en vormen samen een zeer grote diversiteit aan middelen die ons terzijde zou kunnen staan. We mogen daar toegang toe vragen als we relaties met hen op een correcte en prettige manier onderhouden. In feite vormt dat een geweldige spaarrekening. De kans dat het antwoord op een complex vraagstuk zich al in ons netwerk bevindt is groot. Zelf een oplossing uitwerken of die oplossing moeten kopen is daarom in veel gevallen kostbaarder in termen van geld, tijd en moeite.
We onderhouden relaties om: klanten te vinden, invloed uit te oefenen, een nieuwe baan te vinden, zichtbaar en vindbaar te zijn voor de buitenwereld, informatie en kennis te delen, plezier te hebben, gezelligheid te ervaren, toegang tot nieuwe werelden te krijgen, advies te krijgen, een klankbord te vinden voor ideeën, gezien en geassocieerd worden met anderen, op de hoogte te blijven van nieuws en ‘wat er speelt’ in je vakgebied – of nog andere doelen zoals het kopen van een huis, het afronden van een opleiding, het vinden van een levenspartner, enzovoort. Bij het bereiken van die doelen worden allerlei combinaties van middelen ingezet. Waar we het eerste aan denken bij het bereiken van doelen is de inzet van persoonlijke financiële middelen. Meestal doen we dat in de vorm van het kopen van een goed of een dienst waarmee het doel bereikt wordt. Daarbij zetten we ook afwisselende combinaties van ons menselijke, culturele en politieke kapitaal in om het bereiken daarvan vlot te laten verlopen.
Over de lange termijn bezien streven we allemaal een grote hoeveelheid verschillende doelen na, die allemaal een beroep doen op onze kapitaalvoorraden. De hoeveelheid en variëteit aan middelen die we tot onze beschikking hebben is echter eindig. Daar lopen we snel tegenaan bij het bereiken van complexe doelen als het kopen van een betrouwbare computer of tweedehands auto, (eerste) huis, het vinden of aannemen van personeel of het starten van een onderneming.
Voor het bereiken van deze doelen hebben we zeer veel verschillende kennis nodig die we niet kunnen missen om het doel te laten slagen, maar die we ons niet allemaal zelf eigen kunnen maken, of te kostbaar of risicovol is om als dienst af te nemen, zo die al te koop is.
Voor mensen met gecompliceerde functies op hoog niveau is het bovendien zo dat zij beroepshalve dan weer eens met het ene, dan weer eens met het andere doel op pad zijn. Er kan dan het beste een netwerk gebouwd worden dat meerdere doelen dient en uit meerdere deelnetwerken bestaat. De meeste mensen hebben onbewust trouwens al aan twee van elkaar gescheiden netwerken gebouwd: het werknetwerk enerzijds en het privé- netwerk anderzijds.
Mensen zijn sociale dieren en we netwerken er wat op los, ook al noemen we dat niet altijd zo. We gaan relaties aan, kletsen bij de koffie, werken samen, hebben collega’s en buren, kortom in onze leefomgeving worden we altijd omringd door anderen. Dat contact hebben en houden met anderen levert bewust en onbewust van alles op. Samen te vatten in het rendement van sociaal kapitaal, de 6 P’s:
- Praktische hulp. Dus op wie kun je een beroep doen om je te helpen met verhuizen, even op de hond te passen, grind te scheppen in je tuin, een nieuwe hovenier te vinden en boodschappen doen als je ziek bent. In deze categorie valt ook de hulp die je kunt inroepen om in korte tijd iets te weten te komen over een bepaald onderwerp, organisatie of persoon..
- Plezier (het samen leuk hebben). Door met elkaar om te gaan en gesprekken te voeren of zelfs samen iets te doen, levert jouw netwerk je ook plezier op. Dat ervaren we vooral van vrienden, maar hopelijk bij al onze netwerkleden.
- Publiciteit (reclame en aandacht). Onze netwerkleden kletsen over ons, ook als we er niet bij zijn, de beroemde mond-tot-mond reclame.
- Prestige (aanzien en carriere). Waar je mee omgaat, daar wordt je mee besmet en dat geldt ook voor de reputatie van anderen. Bij positieve reputaties straalt dat positief op ons af en dat is een opbrengst die vele malen groter is dan onze eigen reputatie en onze eigen kennis en expertise.
- Pecunia (geld oa via de route prestaties, werk of klanten vinden). Doordat anderen op tijd aan ons denken, ons actief op verzoek introduceren, maar ook onze naam noemen als anderen iets of iemand zoeken, komen we zelf aan een nieuwe baan en meer opdrachten.
- Potentie (investeringen op lange termijn, maar geen directe opbrengst in het nu – hetzij ‘moet nu even gebeuren om later te kunnen oogsten’ hetzij ‘om rampen te voorkomen’). We leren ook allerlei mensen kennen van wie we nu nog niet weten of er meer in zit dan alleen het plezier en de gezelligheid van het moment. Vaak genoeg denk je op een gegeven moment, ‘zo ik ben blij dat ik haar/hem ken, anders had ik niet …’. Precies dat is de potentie van toekomstig benodigd sociaal kapitaal.
